Stap 5: Richting een bestek
Met een duidelijk inzicht in de functionele en technische eisen die de bouwheer aan zijn gebouw wil stellen, is al het nodige materiaal voorhanden om een bestek samen te stellen en het project aan te besteden. Belangrijk is dat de van de bouwheer in het bestek op een neutrale, merkonafhankelijke manier beschreven worden, zodat er geen ‘a priori’s’ bestaan in hoe het project gerealiseerd zou worden. Kwalitatieve, functionele (werkings)beschrijvingen verdienen de voorkeur op technisch zeer uitgebreide componentbeschrijvingen.
Door het toenemende belang van gebouwenbeheer en integratie van systemen en datastromen tussen deze systemen, wordt het steeds gangbaarder om hier een apart lot van te maken in het project. Dit helpt verantwoordelijkheden met betrekking tot systeemintegratie duidelijker te stellen dan wanneer deze opdracht verdeeld zit over verschillende andere loten. Het duidelijk stellen van de grenzen van de aanneming in het bestek zal ervoor zorgen dat de uitvoeringsfase (Stap 6: Uitvoering van het bestek) een stuk vlotter verloopt.
Ook belangrijk bij uitwerking van het bestek is dat er niet alleen voldoende duidelijkheid is over wie wat zal installeren en integreren, maar dat ook de inregeling en indiensstelling (bv. binnen een commissioningsproces) – deel uitmaken van de opdracht (voorzien van budget). Ook moet er reeds voldoende aandacht zijn voor latere exploitatie en onderhoud van het gebouw en haar systemen/installaties. Operationele kosten tijdens de levensduur van het gebouw (bv. energie, beheer en onderhoud, licenties, …) kunnen hoog oplopen. Het is dan ook niet onbelangrijk om deze kosten al zo goed als mogelijk mee te nemen in de beoordeling. Het dient een bewuste keuze te zijn van de bouwheer om onderhoud en beheer tijdens exploitatie al dan niet reeds in de opdracht te vervatten. Een manier om de onzekerheid over operationele kosten in te perken, is door servicecontracten (aaS: ‘as a service’) aan te gaan.
Door toenemend belang van gebouwenbeheer, integratie van systemen en datastromen tussen de systemen
wordt het steeds gangbaarder om er een apart lot van te maken in het bestek.
In de voorgaande stappen van het stappenplan zijn al heel wat zaken aangehaald waar op moet gelet worden bij de uitwerking van het project. Hierover zal ook de nodige informatie in het bestek moeten vervat zitten. Daarnaast zijn er nog tal van zaken waar best aan gedacht wordt bij opmaak van het bestek. Onderstaand lijstje geeft een (niet-limitatief) overzicht van een aantal zaken waaraan zeker moet gedacht worden:
- Functiebeschrijving: omschrijving van het doel en de bijhorende functionaliteiten
- Duidelijke omschrijving van de architectuur van de Smart Building systemen keuze m.b.t. werken volgens drielagenmodel
- Duidelijke omschrijving van de nodige hardware (vereisten) en software (data storage, visualisatie, trending, alarmbeheer, …)
- Interoperabiliteit, compatibiliteit en openheid van systemen en hun onderdelen
- Organisatie van koppelingen tussen systemen:
- Documenteren van interfaces: alle types koppelingen oplijsten met bijhorende koppelingsmogelijkheden
Input/Output-lijst met type, naam en beschrijving van datapunt, API’s, … - Afspraken m.b.t. de manier waarop data doorgegeven zal worden / informatie uitgewisseld zal worden (bv. data-uitwisselingsformaten zoals CSV, JSON, …)
- Goede afstemming met andere loten/partners i.v.m. ‘wie doet & voorziet wat’ Bv. Wie voorziet welke bekabeling?
- Documenteren van interfaces: alle types koppelingen oplijsten met bijhorende koppelingsmogelijkheden
- Veiligheid & beveiliging (incl. cybersecurity)
- Programmatie, inregeling & onderhoud
- Programmatie: wat moet voorzien worden?
- Inregeling & indienststelling + werkingstesten:
wie is verantwoordelijk voor inregeling en indienststelling? ;
welke werkingstesten moeten er uitgevoerd worden? - Onderhoud: duur en type contract, Service Level Agreement (‘SLA’), …
Het is duidelijk dat de rol van het team dat het bestek schrijft erg belangrijk is. Auteurs van bestekken dienen mee te evolueren met tendensen die zich voordoen in de markt. Ze mogen hoe dan ook niet vast blijven hangen aan oudere technologieën die ze zelf goed kennen, maar die mogelijks al achterhaald zijn.
Ga naar volgende artikel: Stap 6: Uitvoering van het bestek
Keer terug naar de inhoudsopgave